Een serious game is een spel dat je inzet met een doel dat verder gaat dan vermaak. Je gebruikt de spelvorm om kennis over te dragen, gedrag te veranderen of samenwerking te verbeteren. Dat kan digitaal, analoog of hybride. Bekijk de verschillende speltypes. In de praktijk hoor je ook wel de termen wat is serious gaming en wat zijn serious games. De kern is steeds hetzelfde: een duidelijk leer- of veranderdoel, verpakt in uitdagende gameplay met meetbare resultaten.
Waarom organisaties serious games inzetten
Je onthoudt meer wanneer je actief leert. Serious games vertalen leerdoelen naar concrete acties, keuzes en feedback. Medewerkers oefenen in een veilige omgeving, ervaren direct de gevolgen van hun beslissingen en krijgen motivatie door voortgang, score en teamdynamiek. Het resultaat is sneller begrip, betere overdracht naar de praktijk en meer betrokkenheid dan bij passieve leervormen.
- Betere retentie: doen en ervaren versterkt wat je leert, waardoor kennis langer blijft hangen.
- Veilig experimenteren: je maakt fouten zonder risico en leert van feedbackloops.
- Intrinsieke motivatie: autonomie, uitdaging en samenwerking prikkelen nieuwsgierigheid.
- Meetbare voortgang: scores, tijd en beslisdata maken effect zichtbaar en schaalbaar.
Serious game vs. gamification en simulatie
De begrippen worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze verschillen in doel en aanpak. Onderstaande vergelijking helpt je snel kiezen wat past bij je vraag.
| Vorm | Primair doel | Kernkenmerk | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Serious game | Leren of veranderen | Volwaardige game met verhaallijn, regels, feedback en doel | Teamgame om veiligheidsgedrag te trainen |
| Gamification | Betrokkenheid verhogen | Spelelementen toevoegen aan een bestaand proces | Punten en badges in een e-learning |
| Simulatie | Proces nabootsen | Realistische omgeving met exacte procedures | Simulator voor incidentafhandeling |
Toepassingen in bedrijven en organisaties
Serious games zijn breed inzetbaar, zeker als onboarding, training of verandering energie en draagvlak vragen. Typische use cases:
- Onboarding: laat nieuwe collega’s cultuur, waarden en processen ontdekken via missies en scenario’s. Meer over onboarding met serious games.
- Training en compliance: oefen beslissingen rond veiligheid, privacy en ethiek met directe feedback. Lees meer over serious games voor training.
- Teambuilding: verbeter communicatie en probleemoplossend vermogen onder tijdsdruk.
- Recruitment en employer branding: laat kandidaten skills tonen en beleef de organisatie op een authentieke manier. Ontdek serious games voor recruitment.
- Verandertrajecten: maak abstracte strategie concreet door doelen, keuzes en impact tastbaar te maken.
Hoe werken serious games? De theorie in het kort
Effect komt voort uit een mix van motivatie, oefening en feedback. Spelmechanieken stimuleren autonomie, competentie en verbondenheid, bekend uit motivatietheorie. Doelen, regels en beloningen maken gedrag helder, terwijl snelle feedback en herhaling zorgen voor een sterke leercyclus. Omdat je keuzes maakt met zichtbare consequenties, ontstaat transfer naar de werkvloer. Reflectiemomenten tijdens of na het spel verdiepen inzichten en borgen gedrag.
Vormen en formats
- Analoog: fysieke puzzels, kaarten en props. Ideaal voor samenwerking en events.
- Digitaal: web of app met data en schaalbaarheid. Snel op te schalen en te meten.
- Hybride: combineert beide. Verhoogt immersie en past zich aan locatie en doelgroep aan.
Voorbeelden uit de praktijk
Benieuwd naar meer cases en toepassingen? Bekijk onze voorbeelden van serious games.
- ASML Experience Games: Coded Club ontwikkelde onboarding en recruitment games waarin teams de organisatie, cultuur en way of working ontdekken door uitdagende opdrachten.
- Coded TEAM Game: een teambuildinggame voor 4-6 personen. In 30-90 minuten kraak je codes, scoor je punten en verbeter je samenwerking en communicatie.
- Event Trolley Game: een draagbare game voor 2-4 personen. Ideaal voor beurzen en interne events, speelbaar in 10-60 minuten.
Wanneer kies je voor een serious game?
- Complex onderwerp: als je wilt dat mensen oefenen met beslissen, niet alleen lezen of kijken.
- Gedragsverandering: wanneer nieuw gedrag zichtbaar en herhaalbaar geoefend moet worden.
- Engagement nodig: als bestaande trainingen weinig aandacht of motivatie krijgen.
- Schaal en meetbaarheid: wanneer je impact wilt volgen en vergelijken tussen teams of events.
- Diverse doelgroepen: als je verschillende leerstijlen wilt bedienen met analoge, digitale of hybride varianten.
Veelgestelde vragen
Wat betekent serious gaming?
Serious gaming is het doelgericht inzetten van spelprincipes om te leren, gedrag te veranderen of problemen op te lossen. Het draait om impact, niet om entertainment alleen.
Is een serious game altijd digitaal?
Nee. Serious games kunnen analoog, digitaal of hybride zijn. De keuze hangt af van je leerdoel, context, tijd en schaalbaarheid.
Wat is de theorie achter serious games?
Serious games benutten motivatieprikkels, actieve oefening en directe feedback. Door keuzes met gevolgen en reflectie ontstaat beter begrip en duurzaam gedrag.
Kun je met serious gaming echt geld verdienen?
Dat is niet het doel. In bedrijfscontext draait het om kennisoverdracht, gedragsverandering en samenwerking, niet om financiële beloning voor spelers.
Volgende stap: een Coded Game voor jouw organisatie
Wil je onboarding, training of teambuilding tastbaar en leuk maken? Coded Club ontwerpt op maat gemaakte Coded Games die passen bij jouw doelen en doelgroep, verkrijgbaar als analoge, digitale of hybride ervaring. Neem contact op voor advies of een voorstel.
